Uprzęże, szorki, szelki. Co powinieneś wiedzieć?

Zacznę od podkreślenia, że artykuł nie ma mieć wydźwięku reklamowego, ale być ogólnym zwróceniem uwagi dotyczącej budowy i zasad użytkowania tego rodzaju asortymentu niezależnie od
marki.

Na początek należy przyjąć do wiadomości zasadę, która obowiązuje między innym w ratownictwie i w wykorzystywaniu sprzętu do technik alpinistycznych, że „łańcuch bezpieczeństwa jest tak silny jak jego najsłabsze ogniwo”. Przypuśćmy, że mamy szorki, które wytrzymają obciążenie 2000 kg, wpinamy do nich smycz z karabinkiem, który wytrzymuje obciążenie 150 kg, a przeszycie w samej smyczy wytrzyma 300 kg. Jaką wytrzymałość ma taki układ? Zgodnie ze wspomnianą zasadą to tylko 150 kg czyli tyle, ile wytrzymałość najsłabszego ogniwa – w tym wypadku to np. karabinek lub półkole.

Co w przypadku, kiedy szorki wytrzymują obciążenie 2000 kg, ale również przeszycia smyczy i karabinek mają wytrzymałość 2000 kg? Taki układ oczywiście wytrzyma obciążenie 2000 kg. Tutaj jednak nasuwa się inne pytanie, czy układ o takiej wytrzymałości ma w ogóle sens i zastosowanie,
skoro powinien służyć bezpieczeństwu psa, a niestety, wbrew pozorom, w niektórych sytuacjach może go nawet zabić. Dlaczego? Ciało psa nie wytrzyma większych obciążeń niż 400 kg (ludzkie ciało ok. 600 kg). Większość dostępnego na rynku sprzętu dla psów ma wytrzymałość w granicach 150 kg – 700 kg co w zupełności wystarcza w codziennym użytkowaniu przez 90% psów i ich właścicieli. Z mojego doświadczenia wynika, że sprzęt ulega zniszczeniu najczęściej w wyniku jego
nieprawidłowego użytkowania (zazwyczaj nieumyślnego). Nie mam tu na myśli rozerwania, ponieważ jest to bardzo rzadki przypadek, a raczej jego mechaniczne zniszczenie, np. nadepnięcie na plastikową klamrę, pogryzienie taśmy lub klamry, brak konserwacji karabinka, nieprawidłowe
wykorzystanie.

Układ bezpieczeństwa – rodzaj uprzęży, szorek i smyczy – powinniśmy dopasować do obszaru, w jakim będziemy go wykorzystywać, wielkości i temperamentu psa, rodzaju zadań i aktywności oraz problemów jakie mamy ze swoim pupilem. Może się okazać, że najlepszym rozwiązaniem będzie posiadanie kilku rodzajów uprzęży i smyczy do wykorzystania w zależności od danych potrzeb.
Kilka podstawowych zasad doboru szorek, uprzęży, obroży dla psa:

1. Muszą być odpowiednie do rodzaju pracy lub aktywności jaką ma w nich wykonać pies
2. Powinny być dopasowane
3. Powinny być bezpieczne

W moim przekonaniu nie ma złych uprzęży czy szorek, są tylko źle dobrane, nieadekwatnie do ich przeznaczenia. Za przykład może posłużyć uprząż typu Sled. Została zaprojektowana do ciągnięcia przez psa np. sań. Ważne w tej uprzęży jest to, aby dobrze dobrać jej rozmiar, ponieważ zbyt szerokie chomąto (część uprzęży, którą zakładamy na szyję psa) będzie rozsuwać się na boki, blokując stawy, a za wąskie będzie uciskać szyję i powodować podduszenie psa. Jeśli popatrzymy z boku na psa ubranego w uprząż typu Sled to zauważymy, że jej konstrukcja pozwala na swobodne rozprężanie się klatki piersiowej, ponieważ nie ma w tym miejscu żadnych poprzecznych pasów. Pies może się skutecznie wentylować w trakcie pracy. Dobrze zbudowane Sledy nie ograniczają też ruchu łopatek w trakcie pracy. Dzieje się tak dzięki zszyciu dwóch taśm na odcinku o długości 10 cm, tuż za
chomątem, na kłębie. Widać to dobrze jeśli popatrzymy z góry na ubranego w Sledy psa.

Taśmy zaczynają rozchodzić się na boki tuż za linią łopatek. Ostatni element, na który należy zwrócić uwagę w tym typie uprzęży, to miejsce wpięcia obciążenia. Znajduje się ono na nasadzie ogona, czyli tam,
gdzie potencjalnie jest najkorzystniejszy układ wektorów sił oddziałujących na psa. Oczywiście są różne wariacje tych szorek jak np. z orczykiem do pulling power.

Należy jednak mieć na uwadze, że ta sama uprząż zupełnie nie nadaje się do codziennego użytku. Nie dlatego, że pies może mieć zbytnią swobodę ciągnięcia, ale dlatego, że w każdej chwili może się z niej łatwo wyswobodzić. Pies ubrany w tą uprząż, pozostawiony bez opieki (np. w czasie ucieczki) sam dla siebie stwarza zagrożenie, ponieważ uprząż bez obciążenia zwisa, co może powodować zaplątanie w nią kończyn lub jej zawinięcie, a w konsekwencji uduszenie, może też być potencjalnym punktem przypadkowych zaczepień. Przykład Sled`ów pokazuje, że kupując szorki czy uprząż należy wziąć pod uwagę do czego będą one wykorzystywane i jak będą wpływać na staw łokciowy, łopatki czy klatkę piersiową. Przykładowo, zakup szorek o pełnej zabudowie klatki piersiowej, dla psa ratowniczego, który będzie dużo biegał, nie stoi w sprzeczności z tym co opisałem powyżej, ponieważ pies ratowniczy nie biega z obciążeniem, nie ciągnie niczego.

Szorki ograniczają go w porównywalnym stopniu jak człowieka ogranicza ubranie. Głównym celem szorek jest wyraźne oznakowanie psa pracującego w terenie. Jeśli z jakiś powodów chcielibyśmy na przykład ograniczyć ruchliwość psa i skrócić jego wykrok przy ciągnięciu, należy dobrać mu uprząż, która przechodzi przez ramiona np. typu Norweskiego.

autor: Andrzej Górowski